პროსტატიტი არის ზოგადი სახელი, რომელიც გამოიყენება პროსტატის ჯირკვლის ანთების, ასევე პროსტატის ჯირკვლის ანთებასთან დაკავშირებული კლინიკური გამოვლინების აღსაწერად. ეს არის ძალიან გავრცელებული დაავადება, რომელიც გავლენას ახდენს ყველა ასაკის მამაკაცზე. პროსტატიტი ყველაზე გავრცელებული უროლოგიური დაავადებაა 50 წლამდე მამაკაცებში და მესამე ყველაზე გავრცელებული 50 წელზე უფროსი ასაკის მამაკაცებში. არსებობს სხვადასხვა სახის პროსტატიტი:
- მწვავე ბაქტერიული პროსტატიტი
- ქრონიკული ბაქტერიული პროსტატიტი
- ქრონიკული არაბაქტერიული პროსტატიტი
- ასიმპტომური ანთებითი პროსტატიტი
რა არის პროსტატიტის მიზეზები და სიმპტომები?
მიზეზები და სიმპტომები განსხვავდება პროსტატიტის ტიპის მიხედვით.
მწვავე ბაქტერიული პროსტატიტი
მწვავე ბაქტერიული პროსტატიტი არის პროსტატის ინფექციური ანთება, რომელიც გამოწვეულია ბაქტერიებით. ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიებია E. coli, Klebsiella და Proteus. მიკრობები შეიძლება გადაეცეს სქესობრივი გზით, ასევე სისხლით, შარდით, ლიმფით ან პროსტატის ბიოფსიის შემდეგ გართულების სახით. მწვავე პროსტატიტის დროს აღინიშნება ინფექციის ინტენსიური სიმპტომები - ცხელება, კანკალი, სისუსტე, დაღლილობა, ხშირი და მტკივნეული შარდვა ან შარდის შეკავება.
ქრონიკული პროსტატიტი (ბაქტერიული და არაბაქტერიული)
ქრონიკულ ბაქტერიულ პროსტატიტს ჩვეულებრივ იწვევს იგივე ბაქტერია, რომელიც იწვევს მწვავე ბაქტერიულ პროსტატიტს. იშვიათ შემთხვევებში სხვა მიკროორგანიზმები, როგორიცაა გონოკოკები, ქლამიდია, მიკოპლაზმები და სოკოები ასევე დამნაშავეა. ქრონიკული პროსტატიტი ხშირად ხდება როგორც შარდის ბუშტის ქრონიკული ინფექციის გართულება.
ქრონიკული არაბაქტერიული პროსტატიტის მიზეზი გაურკვეველია. სიმპტომები ორივე ტიპის მსგავსია და მოიცავს:
- დაძაბულობის ან სიმძიმის შეგრძნება პერინეუმში (არეალი სათესლე ჯირკვლებსა და ანუსს შორის)
- ხშირი შარდვა და დეფეკაციის სურვილი
- შარდის ბუშტის არასრული დაცლის შეგრძნება
- შარდვის გაძნელება
- წვა შარდვის დროს
- ტკივილი სათესლე ჯირკვლისა და საზარდულის არეში
- ერექციული დარღვევები
- დისპარეუნია (მტკივნეული სქესობრივი აქტი)
- ნაადრევი ან თუნდაც მტკივნეული ეაკულაცია
- ხშირი შარდვა ღამით
- ფსიქოლოგიური დისკომფორტი
ასიმპტომური ანთებითი პროსტატიტი
ამ ტიპის პროსტატიტს უსიმპტომოდ უწოდებენ, რადგან მას არ აქვს კლინიკური გამოვლინებები. ის ჩვეულებრივ დიაგნოზირებულია შემთხვევით, მაგალითად, პროსტატის ბიოფსიის დროს სხვა მიზეზის გამო, რომელიც არ არის დაკავშირებული პროსტატიტთან. ამ პროსტატიტის მიზეზი ჯერ კიდევ ბოლომდე არ არის გასაგები.
როგორ სვამენ პროსტატიტის დიაგნოზს?
დიაგნოზი ემყარება პაციენტის სამედიცინო ისტორიას და საფუძვლიან კლინიკურ გამოკვლევას. შარდის კულტურა აუცილებელია მიზეზის დასადგენად და პროსტატიტის ტიპის დასადგენად. პაემნის დროს ექიმი წყვეტს, საჭიროა თუ არა უფრო სპეციალიზებული სკრინინგის ტესტები, როგორიცაა შარდის ბუშტის, პროსტატის ჯირკვლის ექოსკოპია, ცისტოსკოპია, MRI.
მწვავე ბაქტერიული პროსტატიტი
პაციენტის სამედიცინო ისტორიისა და კლინიკური გამოკვლევის საფუძველზე ექიმი დაადგენს არის თუ არა დაავადება მწვავე პროსტატიტი. ზოგადი სისხლის ტესტი დაადასტურებს დიაგნოზს, შარდის ანალიზი კი განსაზღვრავს ინფექციური აგენტის ბაქტერიულ შტამს.
ქრონიკული ბაქტერიული პროსტატიტი
დიაგნოზი კეთდება პაციენტის სამედიცინო ისტორიისა და კლინიკური გამოკვლევის საფუძველზე. შარდის ტესტმა შეიძლება ვერ დაადგინოს პროსტატიტის ამ კონკრეტული ტიპის გამომწვევი ბაქტერია. ზოგჯერ საჭიროა შარდის ანალიზის გაკეთება რამდენჯერმე, ან შარდის ანალიზის გაკეთება პროსტატის მასაჟის შემდეგ.
ქრონიკული არაბაქტერიული პროსტატიტი - ქრონიკული მენჯის ტკივილი
ქრონიკული არაბაქტერიული პროსტატიტის დიაგნოზი ისმება პროსტატიტის სხვა ტიპების გამორიცხვის შემდეგ და თუ სიმპტომები გრძელდება 3 თვეზე მეტი ხნის განმავლობაში. ეს არის ქრონიკული დაავადება, რომელიც მნიშვნელოვნად აისახება პაციენტის ცხოვრების ხარისხზე. მთავარი სირთულე ის არის, რომ ამ ტიპის პროსტატიტი ლაბორატორიული გამოკვლევებით ვერ დადასტურდება, რადგან სისხლი და ექოსკოპია ნორმალურად გამოიყურება, უროლოგს კი დიდი გამოცდილება სჭირდება დიაგნოზის დასადგენად.
როგორ მკურნალობენ პროსტატიტს?
ექიმის მიერ რეკომენდებული თერაპია დამოკიდებულია პროსტატიტის ტიპზე:
მწვავე ბაქტერიული პროსტატიტის დროს
შერჩეულია ანტიბიოტიკები, სიცხის დამწევი და ანთების საწინააღმდეგო საშუალებები. რეკომენდებულია სითხის გაზრდილი მიღება და ხშირად საჭიროა ჰოსპიტალიზაცია ინტრავენური სითხისა და ანტიბიოტიკების გამო.
ქრონიკული ბაქტერიული პროსტატიტის დროს
ანტიბიოტიკოთერაპია ასევე ნაჩვენებია ამ ტიპის პროსტატიტის დროს. რეციდივის რისკის შესამცირებლად მკურნალობა გრძელდება 3-დან 8 კვირამდე. პარალელურად ირკვევა საშარდე გზების ქრონიკული ინფექციის გამომწვევი მიზეზები. ასეთი მდგომარეობებია უროლითიაზი, კეთილთვისებიანი პროსტატის ჰიპერპლაზია ნარჩენი შარდით და სხვადასხვა დაავადებები, რომლებიც გავლენას ახდენენ შარდის ბუშტის ნერვებზე. როგორ განკურნოთ ეს დაავადებები ან როგორ ავიცილოთ თავიდან საშარდე გზების ინფექციები, გირჩევთ უროლოგი.
ქრონიკული არაბაქტერიული პროსტატიტისთვის (სინონიმი - ქრონიკული მენჯის ტკივილი)
სანამ მიზეზი არ არის ცნობილი, ყველა შემთხვევისთვის არ არსებობს ერთიანი მკურნალობა. დაავადება ხშირად ვლინდება გამწვავებისა და რემისიის პერიოდებით და გამომწვევი ფაქტორები განსხვავებულია თითოეული პაციენტისთვის. თერაპია ჩვეულებრივ გრძელვადიანია და შერწყმულია პაციენტის ცხოვრების სტილის ცვლილებებთან.
ეს კომპლექსური დაავადება მოითხოვს ექიმის გამოცდილებას, რომელმაც უნდა მოახდინოს ინდივიდუალური და შეცვალოს მკურნალობის მეთოდები სიტუაციიდან გამომდინარე. მკურნალობა ჩვეულებრივ კომბინირებულია სიმპტომების შესამსუბუქებლად და ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად. როგორც ბაქტერიული პროსტატიტის შემთხვევაში, მკურნალობა მოიცავს ანტიბიოტიკებს, ანთების საწინააღმდეგო საშუალებებს, მიორელაქსანტებს, წამლებს, რომლებიც აუმჯობესებენ შარდის ნაკადს და არეგულირებენ შარდის სიხშირეს (α-ბლოკატორები, ანტიქოლინერგები), ერექციულ ფუნქციას, ბუნებრივ/მცენარეულ ექსტრაქტებს, აგრეთვე ანტიფსიქოტიკას. ქრონიკული ტკივილის მქონე პაციენტები. ზოგჯერ შეიძლება საჭირო გახდეს ფსიქიკური ჯანმრთელობის ფსიქიატრთან თანამშრომლობაც.
როგორია პროსტატიტის პროგნოზი?
მწვავე ბაქტერიული პროსტატიტი სრულიად განკურნებადია ანტიბიოტიკებით, რომლებიც მიიღება მოკლე დროში (ჩვეულებრივ 3 კვირა). მიუხედავად იმისა, რომ რეციდივები ხშირია, ქრონიკული ბაქტერიული პროსტატიტი კარგად პასუხობს ანტიბიოტიკებს და პაციენტი უმტკივნეულო ხდება ანტიბიოტიკებით მკურნალობის შემდეგ. ქრონიკული ბაქტერიული პროსტატიტი პრობლემაა როგორც პაციენტისთვის, ასევე ექიმისთვის. სიმპტომები, როგორც წესი, მთლიანად არ ქრება; არის გამწვავებები და რემისიები. მკურნალობის მიზანია პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება. ასიმპტომური ანთებითი პროსტატიტი არ არის კლინიკურად მნიშვნელოვანი და არ საჭიროებს მკურნალობას.